Kontrast
Czcionka:
Szczegółowa informacja o publikacji oznaczonej indntyfikatorem ISBN
Wszystkie metadane publikacji dostępne są pod stabilnym adresem URL:
https://e-isbn.pl/IsbnWeb/record/export_onix.xml?record_id=10501951
Opisy wszystkich publikacji tego wydawcy dostępne są pod stabilnym adresem URL:
https://e-isbn.pl/IsbnWeb/record/export_publisher_onix.xml?publisherId=2509
Opis fizyczny
Skład produktu
publikacja
Forma
forma podstawowa
książka
Forma produktu
Książka w miękkiej oprawie
szczegóły formy
Ze skrzydełkami
Zawartość
zawartość podstawowa
Tekst (do odczytu wzrokowego)
zawartość dodatkowa
Fotografie
Wymiary/waga
szerokość
300
mm
wysokość
210 mm
głębokość
25
mm
Liczba stron / czas trwania / wielkość pliku
liczba stron całej zawartości
274
Strony
Opis bibliograficzny
Tytuł
Polskie lalki celuloidowe
Wydanie
typ wydania
Wydanie
numer wydania
1
miejsce wydania
Lutynia
Język
język publikacji
polski
Wydawca
imprint
CHRONICON
pełna nazwa wydawcy
Data
data wydania
2022-10-17
data upublicznienia metadanych
2022-10-17
Opis marketingowy
Spis treści
Wstęp / 5
CZĘŚĆ I. Z DZIEJÓW PRODUKCJI LALEK CELULOIDOWYCH / 9
I. Celuloid – pierwsze tworzywo sztuczne / 11
1. O wytwarzaniu, właściwościach i zastosowaniach celuloidu / 11
2. Wynalezienie celuloidu i początki jego produkcji / 14
3. Rozwój przemysłu celuloidowego na świecie / 18
4. Początki przemysłu celuloidowego w Polsce / 20
II. Lalki celuloidowe – produkcja, konstrukcja i degradacja / 25
1. Początki produkcji lalek celuloidowych / 25
2. Proces produkcji lalek celuloidowych / 26
3. Konstrukcja lalek celuloidowych / 35
4. Przyczyny destrukcji i stan zachowania lalek celuloidowych / 45
5. Naprawy i konserwacja lalek celuloidowych / 49
CZĘŚĆ II. POLSKIE LALKI CELULOIDOWE / 55
I. OŚRODEK KALISKI / 57
Kilka uwag o lalkach kaliskich – systematyka, podobieństwa i cechy charakterystyczne / 59
1. Fabryka Lalek i Zabawek Adama Szrajera w Kaliszu / 63
1.1. Dzieje firmy / 63
Okres międzywojenny / 64
Kontakty handlowe / 66
Sprawy patentowe / 67
Celuloidowe lalki Szrajera na wystawach / 67
Adam Szrajer i jego rodzina / 69
Sygnatury lalek celuloidowych produkowanych w Fabryce Lalek i Zabawek Adama
Szrajera / 70
1.2. Lalki z Fabryki Adama Szrajera / 71
1.2.1. Lalki z celuloidu łączonego z innymi materiałami / 71
1.2.1.1. Popiersia: 310 – garsonka – R i RN, garsonka z biustem oraz 315 / 71
1.2.1.2. Głowa z celuloidu, ciało z materiału: lalka R.S., lalki noworodki / 81
1.2.1.3. Głowa otwarta: lalki „Modern”, „Progres” i Shirley (Szirlejka) / 83
1.2.2. Lalki w całości celuloidowe z głową zamkniętą / 87
1.2.2.1. Lalka: typ 0 – lalki baby 400, 500 i 600 / 87
1.2.2.2. Lalka: typ 1 – 610, 1610 / 92
1.1.2.3. Lalka: typ 2 – 640, 1640 – Zosia / 93
1.2.2.4. Lalka: typ 3 – 630, 1630 – Basia / 95
1.2.2.5. Lalki charakterystyczne: 650 – Jaś i Małgosia / 97
1.2.3. Lalki w całości celuloidowe z głową otwartą / 99
1.2.3.1. Lalka 500 S / 99
1.2.3.2. Lalka 600 S / 102
1.2.3.3. Lalka 700 S / 103
2. Okres okupacji – Teodor Reinke / 107
2.1. Dzieje kaliskiej wytwórni / 107
2.2. Lalki z czasów Teodora Reinkego / 109
2.2.1. Lalka 310 – garsonka / 110
2.2.2. Lalka Szirlejka / 111
2.2.3. Lalki z głową zamkniętą / 112
2.2.3.1. Lalka: typ 0 – lalki baby 400 M, 500 M / 112
2.2.3.2. Lalka: typ 1 – lalki 610 / 113
2.2.3.3. Lalka: typ 4 – z dużym lokiem / 114
2.2.4. Lalki z głową otwartą / 115
2.2.4.1. Lalka 500 S / 115
2.2.4.2. Lalka 600 S / 117
2.2.4.3. Lalka 700 S / 118
3. Okres PRL / 119
3.1. Kaliskie Zakłady Tworzyw Sztucznych (KZTS) / 119
Sygnatury lalek wyprodukowanych w Kaliskich Zakładach Tworzyw Sztucznych / 125
3.1.1. Lalki produkowane przez Kaliskie Zakłady Tworzyw Sztucznych / 126
3.1.1.1. Lalka: typ 0 – ciało 400 i 500 / 127
3.1.1.2. Lalka: typ 1 / 133
3.1.1.3. Lalka: typ 2 – Zosia / 136
3.1.1.4. Lalka: typ 3 – Basia / 137
3.1.1.5. Lalka: typ 4 – lalka z dużym lokiem / 137
3.1.1.6. Lalka: typ 5 – „panna z loczkiem” / 139
3.1.1.7. Lalki śpiące / 145
3.2. Kaliskie Zakłady Przemysłu Terenowego (KZPT) / 159
3.3. Lalki inne / 169
3.4. Inne lalki kaliskie / 176
3.4.1. Lalki niesygnowane, prawdopodobnie kaliskie / 176
3.4.2. Lalki sygnowane, niezidentyfikowanych producentów / 178
II. OŚRODEK CZĘSTOCHOWSKI / 185
Kilka uwag o lalkach częstochowskich – systematyka, podobieństwa i cechy charakterystyczne / 187
1. Fabryka Zabawek i Wyrobów Celuloidowych „Seweryn Landau” (1887-1939) / 189
1.1. Dzieje firmy / 189
Wystawy / 191
1.2. Lalki z katalogu fabryki Seweryna Landaua / 193
1.3. Lalki, których nie ma w katalogu / 200
1.3.1. Popiersia / 201
1.3.2. Lalki siedzące / 201
1.3.3. Lalki siedząco-stojące / 202
1.3.4. Lalki śpiące / 204
1.3.5. Lalki charakterystyczne – Kiki / 206
2. Fabryka Wyrobów Celluloidowych i Metalowych „Kosmos” / 207
2.1. Dzieje firmy w okresie międzywojennym (1925–1939) / 207
2.2. Okres wojny i okupacji / 210
2.3. Zarząd „Społem” – lata 1945–1950 / 211
3. Czasy PRL /215
3.1. Częstochowska Fabryka Wyrobów Celuloidowych – lata 1950–1963 / 215
3.2. Częstochowskie Zakłady Zabawkarskie / 216
Sygnatury lalek częstochowskich / 216
3.3. Lalki sygnowane / 217
3.3.1. Popiersia / 217
3.3.2. Lalki siedzące / 219
3.3.3. Lalki stojące / 223
3.3.4. Lalki siedząco-stojące / 223
3.3.5. Lalki śpiące / 228
3.3.6. Lalki charakterystyczne / 229
3.4. Lalki niesygnowane, prawdopodobnie częstochowskie / 230
CZĘŚĆ III. INNI PRODUCENCI LALEK Z CELULOIDU / 237
1. Wytwórnia Zabawek Artystycznych „Bambino” / 239
2. Spółdzielnia Pracy „Miś” w Siedlcach / 241
3. Jarkowickie Zakłady Zabawkarskie / 244
4. Zakłady Chemiczne „Pronit” w Pionkach / 249
Lalki 66 cm / 252
Lalki ok. 50 cm / 255
Lalki 40–45 cm / 256
5. Lalki szmaciane z celuloidową twarzą-maską / 258
Zakończenie / 265
Bibliografia / 267
Polish celluloid dolls. Abstract / 271
CZĘŚĆ I. Z DZIEJÓW PRODUKCJI LALEK CELULOIDOWYCH / 9
I. Celuloid – pierwsze tworzywo sztuczne / 11
1. O wytwarzaniu, właściwościach i zastosowaniach celuloidu / 11
2. Wynalezienie celuloidu i początki jego produkcji / 14
3. Rozwój przemysłu celuloidowego na świecie / 18
4. Początki przemysłu celuloidowego w Polsce / 20
II. Lalki celuloidowe – produkcja, konstrukcja i degradacja / 25
1. Początki produkcji lalek celuloidowych / 25
2. Proces produkcji lalek celuloidowych / 26
3. Konstrukcja lalek celuloidowych / 35
4. Przyczyny destrukcji i stan zachowania lalek celuloidowych / 45
5. Naprawy i konserwacja lalek celuloidowych / 49
CZĘŚĆ II. POLSKIE LALKI CELULOIDOWE / 55
I. OŚRODEK KALISKI / 57
Kilka uwag o lalkach kaliskich – systematyka, podobieństwa i cechy charakterystyczne / 59
1. Fabryka Lalek i Zabawek Adama Szrajera w Kaliszu / 63
1.1. Dzieje firmy / 63
Okres międzywojenny / 64
Kontakty handlowe / 66
Sprawy patentowe / 67
Celuloidowe lalki Szrajera na wystawach / 67
Adam Szrajer i jego rodzina / 69
Sygnatury lalek celuloidowych produkowanych w Fabryce Lalek i Zabawek Adama
Szrajera / 70
1.2. Lalki z Fabryki Adama Szrajera / 71
1.2.1. Lalki z celuloidu łączonego z innymi materiałami / 71
1.2.1.1. Popiersia: 310 – garsonka – R i RN, garsonka z biustem oraz 315 / 71
1.2.1.2. Głowa z celuloidu, ciało z materiału: lalka R.S., lalki noworodki / 81
1.2.1.3. Głowa otwarta: lalki „Modern”, „Progres” i Shirley (Szirlejka) / 83
1.2.2. Lalki w całości celuloidowe z głową zamkniętą / 87
1.2.2.1. Lalka: typ 0 – lalki baby 400, 500 i 600 / 87
1.2.2.2. Lalka: typ 1 – 610, 1610 / 92
1.1.2.3. Lalka: typ 2 – 640, 1640 – Zosia / 93
1.2.2.4. Lalka: typ 3 – 630, 1630 – Basia / 95
1.2.2.5. Lalki charakterystyczne: 650 – Jaś i Małgosia / 97
1.2.3. Lalki w całości celuloidowe z głową otwartą / 99
1.2.3.1. Lalka 500 S / 99
1.2.3.2. Lalka 600 S / 102
1.2.3.3. Lalka 700 S / 103
2. Okres okupacji – Teodor Reinke / 107
2.1. Dzieje kaliskiej wytwórni / 107
2.2. Lalki z czasów Teodora Reinkego / 109
2.2.1. Lalka 310 – garsonka / 110
2.2.2. Lalka Szirlejka / 111
2.2.3. Lalki z głową zamkniętą / 112
2.2.3.1. Lalka: typ 0 – lalki baby 400 M, 500 M / 112
2.2.3.2. Lalka: typ 1 – lalki 610 / 113
2.2.3.3. Lalka: typ 4 – z dużym lokiem / 114
2.2.4. Lalki z głową otwartą / 115
2.2.4.1. Lalka 500 S / 115
2.2.4.2. Lalka 600 S / 117
2.2.4.3. Lalka 700 S / 118
3. Okres PRL / 119
3.1. Kaliskie Zakłady Tworzyw Sztucznych (KZTS) / 119
Sygnatury lalek wyprodukowanych w Kaliskich Zakładach Tworzyw Sztucznych / 125
3.1.1. Lalki produkowane przez Kaliskie Zakłady Tworzyw Sztucznych / 126
3.1.1.1. Lalka: typ 0 – ciało 400 i 500 / 127
3.1.1.2. Lalka: typ 1 / 133
3.1.1.3. Lalka: typ 2 – Zosia / 136
3.1.1.4. Lalka: typ 3 – Basia / 137
3.1.1.5. Lalka: typ 4 – lalka z dużym lokiem / 137
3.1.1.6. Lalka: typ 5 – „panna z loczkiem” / 139
3.1.1.7. Lalki śpiące / 145
3.2. Kaliskie Zakłady Przemysłu Terenowego (KZPT) / 159
3.3. Lalki inne / 169
3.4. Inne lalki kaliskie / 176
3.4.1. Lalki niesygnowane, prawdopodobnie kaliskie / 176
3.4.2. Lalki sygnowane, niezidentyfikowanych producentów / 178
II. OŚRODEK CZĘSTOCHOWSKI / 185
Kilka uwag o lalkach częstochowskich – systematyka, podobieństwa i cechy charakterystyczne / 187
1. Fabryka Zabawek i Wyrobów Celuloidowych „Seweryn Landau” (1887-1939) / 189
1.1. Dzieje firmy / 189
Wystawy / 191
1.2. Lalki z katalogu fabryki Seweryna Landaua / 193
1.3. Lalki, których nie ma w katalogu / 200
1.3.1. Popiersia / 201
1.3.2. Lalki siedzące / 201
1.3.3. Lalki siedząco-stojące / 202
1.3.4. Lalki śpiące / 204
1.3.5. Lalki charakterystyczne – Kiki / 206
2. Fabryka Wyrobów Celluloidowych i Metalowych „Kosmos” / 207
2.1. Dzieje firmy w okresie międzywojennym (1925–1939) / 207
2.2. Okres wojny i okupacji / 210
2.3. Zarząd „Społem” – lata 1945–1950 / 211
3. Czasy PRL /215
3.1. Częstochowska Fabryka Wyrobów Celuloidowych – lata 1950–1963 / 215
3.2. Częstochowskie Zakłady Zabawkarskie / 216
Sygnatury lalek częstochowskich / 216
3.3. Lalki sygnowane / 217
3.3.1. Popiersia / 217
3.3.2. Lalki siedzące / 219
3.3.3. Lalki stojące / 223
3.3.4. Lalki siedząco-stojące / 223
3.3.5. Lalki śpiące / 228
3.3.6. Lalki charakterystyczne / 229
3.4. Lalki niesygnowane, prawdopodobnie częstochowskie / 230
CZĘŚĆ III. INNI PRODUCENCI LALEK Z CELULOIDU / 237
1. Wytwórnia Zabawek Artystycznych „Bambino” / 239
2. Spółdzielnia Pracy „Miś” w Siedlcach / 241
3. Jarkowickie Zakłady Zabawkarskie / 244
4. Zakłady Chemiczne „Pronit” w Pionkach / 249
Lalki 66 cm / 252
Lalki ok. 50 cm / 255
Lalki 40–45 cm / 256
5. Lalki szmaciane z celuloidową twarzą-maską / 258
Zakończenie / 265
Bibliografia / 267
Polish celluloid dolls. Abstract / 271
Tekst promocyjny
Książka autorstwa wybitnej badaczki dziejów dziecka i dzieciństwa, kolekcjonerki
polskich lalek – prof. Doroty Żołądź-Strzelczyk oraz kolekcjonerki zabawek,
pasjonatki i znawczyni lalek – Alicji Sztylko jest bez wątpienia pionierską publikacją,
wpisującą się w nurt badań nad historią kultury materialnej, życia codziennego oraz
historią przemysłu – w tym wypadku zabawkarskiego. W polskiej historiografii nie
powstała bowiem do tej pory praca, w której tak szczegółowo opracowana zostałaby
problematyka konkretnej zabawki – lalki, wytwarzanej z określonego materiału,
jakim jest celuloid. Publikacja jest zatem nowatorska poznawczo, a przy tym
niezwykle bogata w warstwie ikonograficznej – prezentowane treści zobrazowane
zostały kilkuset fotografiami lalek, w większości z prywatnej kolekcji Doroty Żołądź-
Strzelczyk oraz innych źródeł i kolekcji.
Wykonane na potrzeby niniejszej pracy kwerendy i badania wymagały analizy
wielu rozproszonych źródeł o różnorodnym charakterze – pisanych, materialnych
i ikonograficznych, co świadczy o wysokiej erudycji Autorek w obszarze podjętej
w książce problematyki. Jest ona niewątpliwie wymiernym efektem wielu lat
kolekcjonowania przez Autorki polskich lalek celuloidowych oraz pieczołowitego
gromadzenia wiedzy na ich temat.
Istotnym walorem publikacji jest jej struktura, złożona z dwóch doskonale
uzupełniających się części: pierwszej, poświęconej dziejom produkcji lalek
celuloidowych i ich specyfice oraz drugiej, stanowiącej opisy fabryk i zakładów
produkujących lalki celuloidowe wraz ze szczegółowym omówieniem ich
poszczególnych typów, dokonane w ujęciu chronologicznym – na przestrzeni niemal
stulecia.
Publikacja stanowi kompendium wiedzy na temat polskich lalek celuloidowych,
które posłuży z pewnością nie tylko badaczom historii kultury materialnej, ale
i pasjonatom dawnych zabawek oraz kolekcjonerom, poszukującym informacji na
temat posiadanych w zbiorach lalek. Lektura książki pozwoli także niejednemu
czytelnikowi z sentymentem wrócić do lat dzieciństwa, odnaleźć na jej kartach
ukochaną lalę i poznać historię jej powstania.
Z recenzji dr hab. Moniki Nawrot-Borowskiej, prof. UKW
polskich lalek – prof. Doroty Żołądź-Strzelczyk oraz kolekcjonerki zabawek,
pasjonatki i znawczyni lalek – Alicji Sztylko jest bez wątpienia pionierską publikacją,
wpisującą się w nurt badań nad historią kultury materialnej, życia codziennego oraz
historią przemysłu – w tym wypadku zabawkarskiego. W polskiej historiografii nie
powstała bowiem do tej pory praca, w której tak szczegółowo opracowana zostałaby
problematyka konkretnej zabawki – lalki, wytwarzanej z określonego materiału,
jakim jest celuloid. Publikacja jest zatem nowatorska poznawczo, a przy tym
niezwykle bogata w warstwie ikonograficznej – prezentowane treści zobrazowane
zostały kilkuset fotografiami lalek, w większości z prywatnej kolekcji Doroty Żołądź-
Strzelczyk oraz innych źródeł i kolekcji.
Wykonane na potrzeby niniejszej pracy kwerendy i badania wymagały analizy
wielu rozproszonych źródeł o różnorodnym charakterze – pisanych, materialnych
i ikonograficznych, co świadczy o wysokiej erudycji Autorek w obszarze podjętej
w książce problematyki. Jest ona niewątpliwie wymiernym efektem wielu lat
kolekcjonowania przez Autorki polskich lalek celuloidowych oraz pieczołowitego
gromadzenia wiedzy na ich temat.
Istotnym walorem publikacji jest jej struktura, złożona z dwóch doskonale
uzupełniających się części: pierwszej, poświęconej dziejom produkcji lalek
celuloidowych i ich specyfice oraz drugiej, stanowiącej opisy fabryk i zakładów
produkujących lalki celuloidowe wraz ze szczegółowym omówieniem ich
poszczególnych typów, dokonane w ujęciu chronologicznym – na przestrzeni niemal
stulecia.
Publikacja stanowi kompendium wiedzy na temat polskich lalek celuloidowych,
które posłuży z pewnością nie tylko badaczom historii kultury materialnej, ale
i pasjonatom dawnych zabawek oraz kolekcjonerom, poszukującym informacji na
temat posiadanych w zbiorach lalek. Lektura książki pozwoli także niejednemu
czytelnikowi z sentymentem wrócić do lat dzieciństwa, odnaleźć na jej kartach
ukochaną lalę i poznać historię jej powstania.
Z recenzji dr hab. Moniki Nawrot-Borowskiej, prof. UKW
Dystrybutor/Dystrybutorzy
Wydawnictwo CHRONICON
NIP 8942485007
telefon 606412330
email wydawnictwo.chronicon@gmail.com
Dostępna u dystrybutora
Tak
Kategoria statystyczna Biblioteki Narodowej
Publikacje fachowe
Kategoria Thema
GL
Bibliotekoznawstwo, informacja naukowa i muzealnictwo
Kategoria Thema
GLZ
Muzeologia i dziedzictwo narodowe
Status/dostępność
Status wydawniczy
Publikacja dostępna
Dostępność w handlu
Publikacja dostępna
Cena
cena brutto
134 PLN
stawka VAT
5 %