Kontrast
Czcionka:
Szczegółowa informacja o publikacji oznaczonej indntyfikatorem ISBN
Wszystkie metadane publikacji dostępne są pod stabilnym adresem URL:
https://e-isbn.pl/IsbnWeb/record/export_onix.xml?record_id=10629471
Opisy wszystkich publikacji tego wydawcy dostępne są pod stabilnym adresem URL:
https://e-isbn.pl/IsbnWeb/record/export_publisher_onix.xml?publisherId=7766
Opis fizyczny
Skład produktu
publikacja
Forma
forma podstawowa
książka
Forma produktu
Książka w twardej oprawie
Zawartość
zawartość podstawowa
Tekst (do odczytu wzrokowego)
Wymiary/waga
szerokość
125
mm
wysokość
265 mm
głębokość
20
mm
Liczba stron / czas trwania / wielkość pliku
liczba stron numerowanych łącznie
213
Strony
Opis bibliograficzny
Tytuł
Zarys historii górnictwa rud żelaza w częstochowskim obszarze rudonośnym
Twórca
autor
Eugeniusz Marchewka
Wydanie
typ wydania
Wydanie
numer wydania
1
miejsce wydania
Częstochowa
Język
język publikacji
polski
Wydawca
imprint
Muzeum Częstochowskie
pełna nazwa wydawcy
MUZEUM CZĘSTOCHOWSKIE
adres siedziby
al. Najświętszej Maryi Panny 47
42-217 Częstochowa
42-217 Częstochowa
adres www
numer telefonu
Inna rola wydawnicza
współwydawca
ZG SITG w Katowicach
978-83-61919-65-0
Data
data wydania
2023-06-28
data upublicznienia metadanych
2023-06-28
Opis marketingowy
Spis treści
Spis treści
Słowem wstępu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Od autora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1. Początki górnictwa rud żelaza na terenach dzisiejszej Polski.
Produkcja żelaza w dymarkach i kuźnicach . . . . . . . . . . . . . . 11
2. Górnictwo rud żelaza od XIV do końca XVII wieku . . . . . . . . . . 15
3. Górnictwo rud żelaza od rozbiorów Polski do II wojny światowej . . . 20
4. Górnictwo rud żelaza w CzOR w okresie II wojny światowej . . . . . 29
5. Górnictwo rud żelaza w CzOR po II wojnie światowej . . . . . . . . 34
6. Szkolnictwo zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
7. Budowa kopalń, roboty dołowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
8. Górnictwa rud żelaza w gminie Poczesna
w zarysie po II wojnie światowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
9. Ochrona zdrowia i ratownictwo górnicze . . . . . . . . . . . . . . . . 63
10. Osiągnięcia w realizacji zadań produkcyjno-wydobywczych . . . . . 68
11. Złote brygady „Barbary” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
12. Działalność na terenach po zlikwidowanych kopalniach rud żelaza . . 92
13. Znaczenie górnictwa rud żelaza w rozwoju CzOR . . . . . . . . . . .104
14. Działalność turystyczno-krajoznawcza, rekreacyjno-sportowa
i społeczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
W oczekiwaniu na inicjatywę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
15. „Górnik” Dźbów w natarciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126
16. Wspomnienia górników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
17. Działalność Zarządu Oddziału i Międzyzakładowego Koła
Seniorów SITG w Częstochowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131
18. Stowarzyszenie Górników w Kłobucku . . . . . . . . . . . . . . . 167
19. Gala „SYDERYTY 2021” w gminie Poczesna . . . . . . . . . . . . .182
20. Akademie Górnicze i uroczystości pierwszomajowe . . . . . . . . 188
21. Kalendarium górnictwa rud żelaza . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
22. Przedruki z miesięczników ZO SITG . . . . . . . . . . . . . . . . 198
23. Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
24. Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
25. O autorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Słowem wstępu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Od autora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1. Początki górnictwa rud żelaza na terenach dzisiejszej Polski.
Produkcja żelaza w dymarkach i kuźnicach . . . . . . . . . . . . . . 11
2. Górnictwo rud żelaza od XIV do końca XVII wieku . . . . . . . . . . 15
3. Górnictwo rud żelaza od rozbiorów Polski do II wojny światowej . . . 20
4. Górnictwo rud żelaza w CzOR w okresie II wojny światowej . . . . . 29
5. Górnictwo rud żelaza w CzOR po II wojnie światowej . . . . . . . . 34
6. Szkolnictwo zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
7. Budowa kopalń, roboty dołowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
8. Górnictwa rud żelaza w gminie Poczesna
w zarysie po II wojnie światowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
9. Ochrona zdrowia i ratownictwo górnicze . . . . . . . . . . . . . . . . 63
10. Osiągnięcia w realizacji zadań produkcyjno-wydobywczych . . . . . 68
11. Złote brygady „Barbary” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
12. Działalność na terenach po zlikwidowanych kopalniach rud żelaza . . 92
13. Znaczenie górnictwa rud żelaza w rozwoju CzOR . . . . . . . . . . .104
14. Działalność turystyczno-krajoznawcza, rekreacyjno-sportowa
i społeczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
W oczekiwaniu na inicjatywę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
15. „Górnik” Dźbów w natarciu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126
16. Wspomnienia górników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
17. Działalność Zarządu Oddziału i Międzyzakładowego Koła
Seniorów SITG w Częstochowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131
18. Stowarzyszenie Górników w Kłobucku . . . . . . . . . . . . . . . 167
19. Gala „SYDERYTY 2021” w gminie Poczesna . . . . . . . . . . . . .182
20. Akademie Górnicze i uroczystości pierwszomajowe . . . . . . . . 188
21. Kalendarium górnictwa rud żelaza . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
22. Przedruki z miesięczników ZO SITG . . . . . . . . . . . . . . . . 198
23. Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209
24. Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
25. O autorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .212
Tekst promocyjny
Wciąż wiele osób nie uświadamia sobie, jak istotnym elementem naszego dziedzictwa kulturowego i przemysłowego są rudy żelaza.
Warto jest więc przypominać, że jeszcze do lat 70. XX wieku ważnymi segmentami przemysłu Częstochowy były nie tylko przędzalnie, fabryki włókiennicze czy huty, ale także kopalnie rud żelaza. Dzięki istnieniu Muzeum Górnictwa Rud Żelaza działającego przy Muzeum Częstochowskim czy pracom Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa w Częstochowie górnicze tradycje w naszym regionie pozostają ciągle żywe.
Świadczy o tym także niniejsza książka, której wartość podnoszą zebrane fotografie z okresu, kiedy Częstochowski Obszar Rudonośny miał ogromny wpływ na lokalną gospodarkę.
Okoliczności wydania tej publikacji wydają się sprzyjające dzięki nakładającym się rocznicom zamknięcia kilku miejsc wydobycia surowca, jaki
na stałe jest wpisany w dzieje naszego regionu. [...]
Krzysztof Matyjaszczyk
Prezydent Miasta Częstochowy
/Słowem wstępu, fragment książki/
Warto jest więc przypominać, że jeszcze do lat 70. XX wieku ważnymi segmentami przemysłu Częstochowy były nie tylko przędzalnie, fabryki włókiennicze czy huty, ale także kopalnie rud żelaza. Dzięki istnieniu Muzeum Górnictwa Rud Żelaza działającego przy Muzeum Częstochowskim czy pracom Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa w Częstochowie górnicze tradycje w naszym regionie pozostają ciągle żywe.
Świadczy o tym także niniejsza książka, której wartość podnoszą zebrane fotografie z okresu, kiedy Częstochowski Obszar Rudonośny miał ogromny wpływ na lokalną gospodarkę.
Okoliczności wydania tej publikacji wydają się sprzyjające dzięki nakładającym się rocznicom zamknięcia kilku miejsc wydobycia surowca, jaki
na stałe jest wpisany w dzieje naszego regionu. [...]
Krzysztof Matyjaszczyk
Prezydent Miasta Częstochowy
/Słowem wstępu, fragment książki/
Nota biograficzna
Eugeniusz Marchewka – urodzony w Mykanowie w rodzinie robotniczej. Absolwent TGR w Częstochowie.
Pracę zawodową rozpoczął 1 lipca 1965 roku półrocznym stażem w KRŻ „Dźbów”
na kopalni „Maria” w Łaźcu” (gmina Konopiska). Następnie do 1 stycznia 1972 roku był dyspozytorem ruchu przedsiębiorstwa KRŻ „Dźbów” w Dźbowie. W roku 1969 jako delegat młodzieży górniczej kopalń rud żelaza na wojewódzką konferencję sprawozdawczo-wyborczą ZMS w Katowicach zabrał głos dyskusji w sprawie przyszłości tego przemysłu. Wypowiedź w całości pomieszczono m.in. w tygodniku „Walka Młodych”, organie ZG ZMS.
Podobnie jak pracownicy zlikwidowanego w 1972 roku KRŻ „Dźbów” miał problem z podjęciem dalszej pracy zawodowej. Jako technik górnik o specjalności eksploatacja złóż, bez zgody na pracę na dole w kopalni,
nie miał szans na dalszą pracę w górnictwie poza regionem częstochowskim.
Pamiętamy, że był to czas po wydarzeniach grudniowych i wyborze Edwarda Gierka na I Sekretarza KC oraz dużych oczekiwaniach społecznych na zmiany w rządzeniu państwem.
Od 1 lutego 1972 roku skorzystał z propozycji pracy w KP PZPR, a następnie od 1 maja 1975 do 31 sierpnia 1989 roku z pracy w KW PZPR w Częstochowie. Pełnił różne funkcje z wyboru (m.in. I sekretarza KG Mstów, I sekretarza KZ CZPL „Stradom” w Częstochowie, sekretarza KM ds. organizacyjnych w Częstochowie). W roku 1979 w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie ukończył trzyletnie studia stacjonarne, a w 1980 roku systemem zaocznym uzyskał dyplom mgr. politologa.
W dekadzie lat 90. pracował fizycznie na tzw. umowach śmieciowych
po kilkanaście godzin na dobę, by utrzymać mieszkanie oraz córkę na studiach w Krakowie. Oblicze tworzącego się kapitalizmu w Polsce poznał
na „własnej skórze”.
Po utworzeniu województwa śląskiego, jako były działacz młodzieżowy, przewodniczący ZZ ZMS w KRŻ „Dźbów” oraz wiceprzewodniczący ZP ZMS, współtworzył stowarzyszenie „Pokolenia” oraz Sojusz Lewicy Demokratycznej w Częstochowie. W czerwcu 1999 roku został wybrany przewodniczącym pierwszego zarządu koła „Pokoleń” w Częstochowie, które wówczas stało się najliczebniejszym, ponad 250-osobowym kołem w Polsce. Był członkiem Prezydium Zarządu Wojewódzkiego w Katowicach oraz w Radzie Krajowej, której przewodniczył Jerzy Szmajdziński.
213
W 2015 roku z okazji 25-lecia stowarzyszenia „Pokolenia” został wyróżniony dyplomem uznania przez Przewodniczącego Rady Krajowej Jerzego Jaskiernię.
Od 19 października 1999 roku zatrudniony w Urzędzie Miasta Częstochowy. Przez dwa lata był kierownikiem referatu dochodów niepodatkowych. W latach 2001-2011 jako kierownik USC w Częstochowie przez dwie kadencje był wybierany wiceprezesem stowarzyszenia urzędników stanu cywilnego w województwie śląskim. W ramach stowarzyszenia organizował szkolenia pracowników USC z terenu byłego województwa częstochowskiego. Organizator digitalizacji akt stanu cywilnego UM w Częstochowie. Z okazji 10-lecia utworzenia Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego RP, jako delegat III kadencji w 2005 roku w Zielonej Górze został wyróżniony okolicznościowym medalem.
W latach 1966-1972 członek SITG w KRŻ „Dźbow”. Członkostwo w stowarzyszeniu odnowił jako emeryt. W roku 2017 został wybrany Sekretarzem Zarządu Oddziału i Międzyzakładowego Koła Seniorów SITG w Częstochowie.
Odznaczony Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, brązową i srebrną odznaką za zasługi dla województwa częstochowskiego, srebrną odznaką za zasługi dla województwa śląskiego oraz srebrną odznaką za zasługi dla SITG. W
Pracę zawodową rozpoczął 1 lipca 1965 roku półrocznym stażem w KRŻ „Dźbów”
na kopalni „Maria” w Łaźcu” (gmina Konopiska). Następnie do 1 stycznia 1972 roku był dyspozytorem ruchu przedsiębiorstwa KRŻ „Dźbów” w Dźbowie. W roku 1969 jako delegat młodzieży górniczej kopalń rud żelaza na wojewódzką konferencję sprawozdawczo-wyborczą ZMS w Katowicach zabrał głos dyskusji w sprawie przyszłości tego przemysłu. Wypowiedź w całości pomieszczono m.in. w tygodniku „Walka Młodych”, organie ZG ZMS.
Podobnie jak pracownicy zlikwidowanego w 1972 roku KRŻ „Dźbów” miał problem z podjęciem dalszej pracy zawodowej. Jako technik górnik o specjalności eksploatacja złóż, bez zgody na pracę na dole w kopalni,
nie miał szans na dalszą pracę w górnictwie poza regionem częstochowskim.
Pamiętamy, że był to czas po wydarzeniach grudniowych i wyborze Edwarda Gierka na I Sekretarza KC oraz dużych oczekiwaniach społecznych na zmiany w rządzeniu państwem.
Od 1 lutego 1972 roku skorzystał z propozycji pracy w KP PZPR, a następnie od 1 maja 1975 do 31 sierpnia 1989 roku z pracy w KW PZPR w Częstochowie. Pełnił różne funkcje z wyboru (m.in. I sekretarza KG Mstów, I sekretarza KZ CZPL „Stradom” w Częstochowie, sekretarza KM ds. organizacyjnych w Częstochowie). W roku 1979 w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie ukończył trzyletnie studia stacjonarne, a w 1980 roku systemem zaocznym uzyskał dyplom mgr. politologa.
W dekadzie lat 90. pracował fizycznie na tzw. umowach śmieciowych
po kilkanaście godzin na dobę, by utrzymać mieszkanie oraz córkę na studiach w Krakowie. Oblicze tworzącego się kapitalizmu w Polsce poznał
na „własnej skórze”.
Po utworzeniu województwa śląskiego, jako były działacz młodzieżowy, przewodniczący ZZ ZMS w KRŻ „Dźbów” oraz wiceprzewodniczący ZP ZMS, współtworzył stowarzyszenie „Pokolenia” oraz Sojusz Lewicy Demokratycznej w Częstochowie. W czerwcu 1999 roku został wybrany przewodniczącym pierwszego zarządu koła „Pokoleń” w Częstochowie, które wówczas stało się najliczebniejszym, ponad 250-osobowym kołem w Polsce. Był członkiem Prezydium Zarządu Wojewódzkiego w Katowicach oraz w Radzie Krajowej, której przewodniczył Jerzy Szmajdziński.
213
W 2015 roku z okazji 25-lecia stowarzyszenia „Pokolenia” został wyróżniony dyplomem uznania przez Przewodniczącego Rady Krajowej Jerzego Jaskiernię.
Od 19 października 1999 roku zatrudniony w Urzędzie Miasta Częstochowy. Przez dwa lata był kierownikiem referatu dochodów niepodatkowych. W latach 2001-2011 jako kierownik USC w Częstochowie przez dwie kadencje był wybierany wiceprezesem stowarzyszenia urzędników stanu cywilnego w województwie śląskim. W ramach stowarzyszenia organizował szkolenia pracowników USC z terenu byłego województwa częstochowskiego. Organizator digitalizacji akt stanu cywilnego UM w Częstochowie. Z okazji 10-lecia utworzenia Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego RP, jako delegat III kadencji w 2005 roku w Zielonej Górze został wyróżniony okolicznościowym medalem.
W latach 1966-1972 członek SITG w KRŻ „Dźbow”. Członkostwo w stowarzyszeniu odnowił jako emeryt. W roku 2017 został wybrany Sekretarzem Zarządu Oddziału i Międzyzakładowego Koła Seniorów SITG w Częstochowie.
Odznaczony Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, brązową i srebrną odznaką za zasługi dla województwa częstochowskiego, srebrną odznaką za zasługi dla województwa śląskiego oraz srebrną odznaką za zasługi dla SITG. W
Status/dostępność
Status wydawniczy
Publikacja dostępna